Toen ik als leerling verpleegkundige
mijn carrière aanving, in 1974, viel dat juist samen met de bloei van de
antipsychiatrie. Een beweging onder kritische psychiaters die meer persoonlijke
betrokkenheid naar de patiënten wilden en die bijvoorbeeld dachten dat de ziekte
schizofrenie een gevolg van opvoeding kon zijn.
In de psychiatrie gaan werken was
behoorlijk cool, toentertijd.
Hoewel er een
behoudende tegenstoom was had de antipsychiatrie wel degelijk een flinke
invloed op bijvoorbeeld de opleiding tot psychiatrisch verpleegkundige. Je had één keer per maand een week
achterelkaar les. Zo was er elke lesweek
een hele dag gereserveerd voor vormende activiteiten. Eigenlijk gewoon
groepstherapie. Het kon er dan hevig aan toe gaan, dat was niet vrijblijvend, dat
kon echt over jezelf gaan. Aan het eind van de opleiding was er een werkweek
van jewelste. In die tijd werden er ook
therapeutische gemeenschappen geopend voor heroïne junkies: de Emilyhoeve in
Den Haag en een soortgelijke t.g. bij de Bouman in Rotterdam. Het K. Herman Boumanhuis, de grootste
verslavingsinstelling van Nederland. In
zo´n t.g was het mogelijk dat een cliënt ´opklom´ van zorgvrager naar
zorgverlener. De zogenaamde
ervaringsdeskundige. Keith Bakker is daar een voorbeeld van. Hij is ook een
sprekend voorbeeld van hoe gruwelijk het mis kan gaan met ervaringsdeskundigen.
Hoewel, ‘gewone’ hulpverleners deugen ook niet altijd , maar dit terzijde. De
grens tussen hulpvrager en hulpverlener was toen heel vaag. Eind jaren
zeventig, begin jaren tachtig werd de leiding van de drugafdeling van de Bouman
geheel gedomineerd door sanyassins, volgelingen van de Indiase goeroe Bhagwan. De
therapieën die gegeven werden waren allemaal door Bhagwan bedacht. (Overigens zijn nu nog heel wat
psychotherapeuten en pastores schatplichtig aan Bhagwan.) De meeste cliënten werden gedurende hun
behandeling bekeerd tot sanyassin. Baghwan begon op het laatst politiek
incorrecte onzin uit te slaan, waarschijnlijk expres, en werd daardoor gemarginaliseerd
en gedemoniseerd.
Zo’n grote invloed zou nu compleet
ondenkbaar zijn.
De antipsychiatrie is intussen geheel
verdwenen, op een modieuze oprisping van Bram Bakker na. De nieuwe zakelijkheid
heeft zijn intrede gedaan. Psychiatrie is weer een strikt medisch specialisme
geworden met diagnoses en medicatie, zo veel mogelijk losgezongen van zingeving,
goeroes en malligheid en dat is misschien maar het beste ook, maar soms verlang
ik nog wel eens naar die oude chaos terug.
Als onze manager bijvoorbeeld
controleert of alle verstrekte medicijnen wel zijn afgetekend en iedereen die
ook maar de geringste administratieve vergissing heeft begaan trakteert op
een officiële waarschuwing. (Let wel, drie officiële waarschuwingen=
DE ZAK.) De nieuwe zakelijkheid heeft
zijn nadelen.
Laaglander
Geen opmerkingen:
Een reactie posten